‘beş gün geçti sensiz. adın beş olsun’. levent
yılmaz.
‘bir
köpek yazı yazmaz –elbette elbette’.deleuze-guattari.
kip, ifade edicidir. kendi payına ve bulunduğu yerde.
halil bezmen adına 11. kitap yayınlandı. sessizlik. bir
roman. roman kahramanı kalb-i müşfik 50 yaşında her şeyini kaybediyor. bir
kaybediş oluyor. görmek/anlamak için kaybetmek gerekir, gerekiyor. bu
istatistiki bir olay. yalnızca kaybeden
sadeleşebilir. imkândır. ve sadeleşmek gerçekleşmek oluyor. burada/şimdide
olmak/bulunmak. sahip çıkmak, fark
etmek, uykudan uyanmak. bir varlık tuzağı olan endişeden
yırtmak/kalmak/kurtulmak.
devrimler çağı geçmişte kaldı. atları vur, kalıyoruz.
kurtuluş, budur.
yazar bir romancı değildir. roman, öldü. oldu bir
zaman. yazıyor. kendisi bir eski iş adamı, bir mühendis sayılmamalıdır.
öyledir. sayılmamalıdır. sanat, tanrı’ya verilen bir yanıttır. kendisi bir
hayat bilginidir.
kendisi mi? yaşamdaki olayları ve yaşam düzeneğini
anlamaya çalışan ve onları kendisi ile ilişkilendiren bir eylemcidir. eylemci
mi? fikirlerin insan tekinin hayatını/toplumsal hayatı etkileyeceği
varsaymaktır. fikre inanmaktır. fikrin olay üzerindeki gücüne, fikrin ve sezginin
etkisine. bir âşk adamı. bir mitolojik dil kurucusu. varlık ile dil
ilişkilendiricisi. romalı.
isyan ve âşk isimli romanı bir model. osmanlı düzenine
dair. düzende bir asker var. bir de isyancı. ikisi arasındaki ilişki tarih
oluyor.
devlet diye bir şey var.
devlet, vergi alır. vergi yükü ağır geldiğinde isyân çıkıyor. bütçe açığı ile
akan kan arasında bir nedensellik ilişkisi kuruluyor, var. devlet, ortodokstur.
devlet ne olursa olsun ortodoksiden vaz geçmiyor. değişmeyi reddeden bir devlet
var. değişimi temsil eden pargalı, süleyman tarafından kanunsuz bir şekilde
boğazlanıyor. büyük ilktir.
halil bezmen, sencer divitçioğlu ile aynı yolda.
sencer divitçioğlu, düşündü. göçtü. sencer
divitçıoğlu’nun kurduğu model coğrafyanın belirleyici olduğu bir tarih
modelidir. roma, roma düzenidir. osmanlı, roma düzenidir. tarih maddesi
coğrafya oluyor. tarih, bu kadar.
halil bezmen önceki hayatında bir kapitalist idi. isyan
ve aşk’taki osmanlı tarihi ise marxist bir analiz oldu. çünkü, belirleyici
maddedir.
sayfa 43: “hayır, hayır, acımasızca rüşvet aldıklarını
kabul ediyor tabii. saklanacak gibi değil zaten. ‘soymak’ kelimesine itiraz ediyor. aksine hazineyi koruduğuna
inanıyor.kanunlarımıza göre, bütün çaldıkları, öldükleri an hazineye
devredilmeyecek mi? onun bunun elinde
heba olacak paraları rüşvet alma yöntemiyle biriktirip, devlet namına tasarruf
ettiklerini ileri sürüyor”.
bu, muhteşem. felsefe, değişmiyor. zamansız. coğrafya,
belirler.
roman. hayret.
halil bezmen, yazarak düşünüyor. bu enfes bir olaydır.
spinoza
:”hiçbir şey, tanrı olmaksızın varolamayacağına ve kavranamayacağına göre,
doğanın tüm varlıklarının, kendi özleri ve kendi yetkinlikleri oranında tanrı
kavramını kuşattıkları ve ifade ettikleri kesindir; dolayısıyla, doğada ve
kadar çok şeyi bilirsek, eriştiğimiz tanrı bilgisinin o oranda büyük ve yetkin
olacağı da kesindir”.
Meram: Yeni Yol Fanzin 5, Nisan 2015.